Carnaval is als volksfeest niet meer weg te denken uit deze streek van het land. Ouderen onder ons zullen misschien zelf nog met de foekepot langs de huizen in de buurt zijn gegaan op vastelaovend om een paar centen op te halen. In zowel Didam als ’s-Heerenberg met vrijwel al hun omringende dorpen werd sinds begin jaren 50 van de vorige eeuw carnaval groots gevierd. Met ’s-Heerenberg als episch centrum en een van de oudste carnavalsplaatsen van Gelderland kun je spreken van Montferland als een waar carnavals-mekka voor de liefhebber.
Rond het carnaval is een hele cultuur met allerlei gebruiken ontstaan. Carnaval bestaat al sinds mensenheugenis, ja tot ver in de prehistorie als omkeringsritueel, waarin maatschappelijke rollen werden omgekeerd. De nar mocht de koning voor gek zetten zonder dat hij daarvoor werd gestraft. Het van oorsprong heidense feest maar later gekerstend, zou afgeleid zijn van het Latijnse Carnem levare wat ‘wegnemen van het vlees’ betekent, het begin van de vastentijd. Op de avond voor die ingaat, nu dus het hele weekend ervóór, wordt nog eens uitbundig gefeest want dinsdagnacht na 00.00 uur mag het niet meer. Kinderen gingen met de foekepot langs de deuren op vastelaovend. In het zuiden van Nederland, België en het Duitse Rijnland, van oorsprong katholieke streken, is het zeer populair.
’s-Heerenberg is de oudste carnavalsstad in de regio. Al in 1955 is er de carnavalsvereniging d’Olde Waskupen opgericht, terwijl er in Duitse plaatsen als Elten en Emmerik al vele decennia lang carnaval werd gevierd. Ondanks dat snel daarna de carnavalskoorts ook in alle omringende plaatsen is uitgebroken is ’s-Heerenberg nog steeds het carnavals-mekka van de wijde omgeving.
Carnaval wordt in vrijwel alle plaatsen van Montferland gevierd. Sommige plaatsen vieren het twee weken of een week voor de eigenlijk datum om het feest te spreiden. Carnavalsvierders uit het hele land krijgen in de carnavalsperiode in Montferland een warm welkom.
In Berghse deel van Montferland zijn de volgende carnavalsverenigingen actief:
- De Vossenjagers te Azewijn
- De Dösvlègels te Beek
- De Nöttekrakers te Braamt
- d’ Olde Waskupen te ‘s-Heerenberg
- De Dolbotters te Kilder
- De Ezelsköp te Lengel
- De Leertrekkers te Stokkum
- De Paverts te Zeddam.
In het Didamse deel van Montferland zijn de volgende carnavalsverenigingen actief:
- De Vrolijke Drammers te Loil
- De 11jes te Nieuw-Dijk
- De Geinsköp te Didam
- De Vrolijke Slörpers te Didam
Hans Hegman
Conservator en initiatiefnemer Stadsmuseum Bergh
Kasteelstad Verlicht 2025 – 18 & 19 januari
Op zaterdag 18 januari en zondag 19 januari 2025 wordt voor de vierde keer het middeleeuwse centrum van Kasteel- en vestingstad ’s-Heerenberg op spectaculaire wijze
Speurtochten in de herfstvakantie – Stadsmuseum Bergh
Een leuke middag, speciaal in de herfstvakantie, kun je met je vrienden, klasgenoten en familie beleven met een van de speurtochten van Stadsmuseum Bergh. Behalve
Ontdek de Magie van ‘s-Heerenberg met Stadsmuseum Bergh tijdens een puzzeltocht!
Heb je zin in een leuk en leerzaam avontuur met het hele gezin, vriendengroep of gewoon als individue? Stadsmuseum Bergh biedt een unieke puzzeltocht door
